Trump – postać zoptymalizowana pod kątem Wielkiego Kryzysu?

W weekend opublikowałem poprzedni wpis (link poniżej), który ku mojemu zaskoczeniu zyskał znacznie więcej "lajków" niż inne, co wydało mi się nieco dziwne;

Tytuł brzmiał: "Kilka przemyśleń na temat rynku w średnio- i krótkoterminowej perspektywie po wyborach prezydenckich w USA".. Czemu tak się stało?

Przyszło mi do głowy, że być może osoby, które kiedyś regularnie czytały mojego bloga, widząc tylko część tytułu, pomyślały: "Zmienił zdanie? A skoro wcześniej pisał o wielkim kryzysie, to teraz po wyborach w USA patrzy na rynek akcji pozytywnie?" i w efekcie kliknęły "Lubię to", nawet nie czytając treści wpisu.

Oczywiście osoby, które przeczytały treść, wiedzą, że w istocie jest ona jeszcze bardziej pesymistyczna(?).

Donald Trump został wybrany na 47. prezydenta Stanów Zjednoczonych. Jego inauguracja zaplanowana jest na 20 stycznia przyszłego roku, kiedy to przejmie władzę od obecnego prezydenta Bidena.

Wielokrotnie wspominałem o tym, że gwałtowne podwyżki stóp procentowych przez Rezerwę Federalną od 2022 roku oznaczają, że w szerszym sensie wkroczyliśmy już w obszar wpływu kolejnego globalnego kryzysu gospodarczego na skalę Wielkiego Kryzysu z lat 20-tych XX wieku.

Utrzymywanie wysokiej stopy procentowej przez długi czas (Higher for longer) przez Fed od 2022 roku spowodowało, że w skali globalnej, w tym w USA, zaczęły powstawać małe pęknięcia w ogromnych długach zgromadzonych po kryzysie finansowym, ale uważałem, że zanim to przełoży się na długotrwały spadek na rynkach akcji i nieruchomości, czyli tak zwana "gra na całego" się rozpocznie, prawdopodobnie minie jeszcze sporo czasu.

Myślałem, że pojawienie się postaci idealnie pasującej do tego historycznego kontekstu zajmie więcej czasu i w 2022 roku na Neftcon wspomniałem o "powrocie Trumpa". Uważałem bowiem, że nikt nie nadaje się do pozostawienia w historii śladu wielkiego kryzysu lepiej niż Trump.

Potrzebna była postać, która zdołałaby mocno zakłócić światowy handel, zmniejszając go w czasie swojej kadencji o połowę, jak podczas Wielkiego Kryzysu, oraz polityk będący outsiderem, a nie członkiem głównego nurtu w Waszyngtonie. I nikt nie pasował do tego lepiej niż Trump.

Dlatego też "gra na całego" w kontekście kryzysu na skalę Wielkiego Kryzysu miałaby rozpocząć się nie za rządów Bidena, lecz następnego (prawdopodobnie Trumpa), i trwać aż do gwałtownego wybuchu... To był jeden z elementów mojej teorii na temat kryzysu.

Jeszcze w zeszłym tygodniu myślałem, że nawet gdyby doszło do rządów Trumpa, "gra na całego" rozpocznie się dopiero po około roku od objęcia urzędu... ale główna część mojego poprzedniego wpisu mówiła o tym, że może się to zacząć już w okolicach inauguracji.

Jednak jednocześnie dodałem, że w krótkoterminowej perspektywie amerykański rynek akcji może natknąć się na szczyt już na obecnym poziomie, a w początkach przyszłego roku może pojawić się dodatkowy, silny wzrost cen.

Mówiłem o tym, że jeśli na rynku akcji w USA w krótkoterminowej perspektywie nastąpi jeszcze okres euforii, to sygnały długoterminowego załamania mogą pojawić się już na początku przyszłego roku. Dlatego też ponownie wspomniałem o Warrenem Buffetcie, który ostatnio gwałtownie zwiększa swoje aktywa płynne.

To dotyczy rynku akcji w USA. Jeśli natomiast spojrzymy na rynek nieruchomości (mieszkania) w Korei Południowej, to być może już znajdujemy się w początkowej fazie załamania.

Dodatkowo, nie wiadomo jeszcze, jak się to skończy, ale na początku stycznia wygasa dotychczasowe zawieszenie "limitu zadłużenia rządu USA", a wkrótce Kongres, zarówno Demokraci, jak i Republikanie, rozpocznie negocjacje w tej sprawie. Jeśli przed rozpoczęciem prac nowego Kongresu, z obawy przed samorządem Trumpa, Demokraci i antytrumpowscy Republikanie połączą siły, aby na jakiś czas zablokować podwyższenie limitu zadłużenia, może to doprowadzić do sytuacji podobnej do sytuacji z czasów Wielkiego Kryzysu, np. do tymczasowego powrotu do systemu gold standard (złotego standardu).

Na razie nie mamy jeszcze ostatecznych wyników wyborów do Izby Reprezentantów, więc zobaczymy, co się wydarzy... Jeśli jednak, jak się zapowiada, Republikanie przejmą kontrolę nad Izbą Reprezentantów, to przed objęciem urzędu przez Trumpa może dojść do dziwnych? negocjacji w sprawie limitu zadłużenia.

A w zeszłym tygodniu posiedzenie FOMC przebiegło zaskakująco spokojnie(?).

Jak przewidywano, podjęto decyzję o kolejnej obniżce o 25 pb, ale w przeciwieństwie do poprzedniej obniżki o 50 pb, która wywołała sporo szumu, tym razem decyzja została podjęta jednogłośnie, a nikt nie kwestionował, czy obniżka nie następuje zbyt szybko.

Poniższy wykres przedstawia dane dotyczące wskaźnika "Temporary Help Services", czyli tymczasowych usług pomocniczych.

Początkowo zastanawiałem się, co to za rodzaj usługi, ale po sprawdzeniu okazało się, że oznacza to "usługi tymczasowego zatrudnienia przez agencje pracy tymczasowej", czyli w Korei Południowej jest to analogiczne do pracowników tymczasowych w USA.

Żółta linia pokazuje liczbę pracowników tymczasowych, a czarna linia – ich udział [%] w ogólnej liczbie zatrudnionych.

Bezpośrednio po pandemii COVID-19, aż do jej zakończenia, wzrosła liczba osób pozostających w domu, co utrudniało małym i średnim przedsiębiorstwom bezpośrednie zatrudnianie pracowników. Zatem fakt, że do połowy 2022 roku liczba pracowników tymczasowych gwałtownie wzrosła, nie wydaje się niczym dziwnym.

A po pandemii, kiedy firmy zaczęły ponownie zatrudniać pracowników bezpośrednio (pracownicy etatowi, pracownicy kontraktowi itd.), liczba pracowników tymczasowych zaczęła spadać z poziomu szczytowego, co również jest zrozumiałe.

Jednak zarówno absolutna liczba, jak i odsetek pracowników tymczasowych w ogólnej liczbie zatrudnionych ostatnio gwałtownie spadają.

Czy to oznacza, że po 2022 roku firmy zaczęły masowo zatrudniać pracowników etatowych? Wydaje się to mało prawdopodobne. W USA, gdzie ceniona jest elastyczność zatrudnienia, nie słyszałem o żadnych ostatnich działaniach legislacyjnych mających na celu zwiększenie liczby pracowników etatowych...

Ci, którzy pracowali w firmie, wiedzą, że w Korei Południowej, jak i w innych krajach, najsłabszym ogniwem wśród pracowników są pracownicy tymczasowi. Następnie pracownicy kontraktowi, a na końcu pracownicy etatowi.

Kiedy sytuacja w firmie zaczyna się pogarszać, prawdopodobnie jako pierwsi będą zwalniani pracownicy tymczasowi, będący de facto zewnętrznymi pracownikami. Dlatego też obserwujemy ostatnio coraz silniejszy trend spadku udziału pracowników tymczasowych w ogólnej liczbie zatrudnionych.

Dlaczego więc przytaczam ten przykład? Ponieważ rynek akceptuje pogorszenie się ostatnich danych dotyczących zatrudnienia w USA jako efekt tymczasowych czynników, takich jak huragany i strajki. Jednak w ciągu najbliższych dwóch lub trzech miesięcy sprawdzimy, czy tak rzeczywiście było, czy też huragany jedynie odwracały uwagę od prawdziwych problemów.

Jak widać na powyższym zrzucie ekranu, Fedwatch przewiduje trzy obniżki stóp procentowych po 25 pb do końca roku i do końca przyszłego roku.

To znacznie różni się od wcześniejszych zachowań rynku, kiedy pod koniec roku pojawiały się bardzo optymistyczne prognozy dotyczące "znacznych obniżek stóp procentowych w kolejnym roku". Teraz rynek wydaje się raczej sceptyczny co do "miękkiego lądowania".

Sceptycyzm co do skali i tempa obniżek stóp procentowych...

Ale dlaczego mam wrażenie, że rzeczywista skala obniżek stóp procentowych w przyszłym roku będzie znacznie większa niż prognozy Fedwatch? Myślę, że jest to sedno argumentów przedstawionych przez Mun Hong Chula, szefa działu inwestycji w DB Financial Investment, w filmie dołączonym do poprzedniego wpisu.