2021 Yılı Sonbaharındaki Hisse Senedi Piyasasındaki Deja Vu Hissi - İkinci Büyük Buhran Yaklaşıyorsa veya Yaklaşmıyorsa

2021 yılının başlangıcını düşündüğümüzde, yılın başında dolar/TL kurunun dibiyle birlikte Samsung Electronics önce zirveyi vurmuştu ve Çin borsası da önce zirve yapmıştı.

​

KOSPI gibi yerli piyasalar, yılın başından sonra biraz daha yükselerek 21'in ortalarında 3300 puan civarında zirve yaptı ve yavaş yavaş düşüşe geçti.

​

Öte yandan ABD piyasası, düşecekmiş gibi görünmesine rağmen yıl sonuna kadar yükselişini sürdürdü ve 2022'nin başında, yılın başından sonra Fed'in hızlı faiz artırımını bahane ederek düzeltme dönemine girdi.

​

Başlıktaki o zamanki hissiyatın (deja vu) kastedilmesi, o zaman olduğu gibi ABD dışındaki diğer piyasaların önce düşmesi, ABD piyasasının ise daha fazla yükselişe geçmesi ve ABD piyasasının da gücünü zorladığı bir son aşamaya yaklaştığı hissine kapıldığım anlamına geliyor.

​

Sanki gidilecek yolun sonuna gelmiş ama belirli bir zamana kadar dayanması gereken bir görev (misyon?) almış gibi... böyle bir his?

ABD'nin temsilci genel endeksi olan S&P 500 endeksi, öncekinden biraz daha yavaşlamış gibi görünse de, henüz gücünün tükendiği bir eğilim görülmüyor...

Diğer bir ekonomik blok olan Avrupa piyasası, yılın ilk yarısında yaptığı zirveden daha fazla yükselemiyor ve orada sıkışmış gibi görünüyor, yaklaştığında geri püskürtülüyor.

Japonya'nın Nikkei endeksi, 1990'lardaki eski balon ekonomisi döneminin zirvesini yeniden ele geçirdi ve civarında seyrediyor, ancak kişisel olarak teknik olarak büyük bir çift tepe kalıbı oluşturduğunu düşünüyorum.

​

Günlük grafikte Avrupa piyasalarından daha fazla dalgalanma gösterse de, yılın başında oluşturduğu zirve noktasının üzerine çıkamayarak tıkanmış bir seyir izliyor.

Öte yandan KOSPI, KOSDAQ gibi yerli piyasalar, Temmuz ayından itibaren diğer ülkelerin piyasalarına göre daha zayıf bir seyir izleyerek önce düşüşe geçmiş durumdaydı.

​

Ve kısa süre önce KOSPI, KOSDAQ gibi borsa endeksleri ve Samsung Electronics gibi önde gelen şirketlerin hisse senedi hareketlerini izleyerek, ‘yakında yıl sonuna kadar bir toparlanma rallisine geçme olasılığı yüksek görünüyor’ diye konuşuyorduk.

​

Ancak aynı zamanda ‘yerli piyasaların burada toparlanmaya başlaması ve yıl sonu rallisine geçmesi gerçekten iyi bir şey mi?’ diye de soruyorduk.

​

Aşağıdaki KOSPI, KOSDAQ günlük grafiklerinde fosforlu kalemle işaretlenmiş olanlar, uzun vadeli ana trend çizgileridir. Kısa süre önceye kadar destek çizgisi görevi görüyordu, ancak şu anda direnç çizgisine dönüşüp dönüşmeyeceğini değerlendirme zamanı geldi.

​

Bu uzun vadeli trend çizgilerinden ayrıldıktan sonra tamamen çöküp sonra yükselişe geçerse ayrı, biraz düşüp ‘direnci tekrar test etmeye çalışan(?)’ bir seyir izlerse, bu gerçekten iyi bir şey mi... Bu sorumuzdu.

​

ABD piyasasının mevcut durumunu da göz önünde bulundurarak, yerli piyasanın böyle bir seyir izlemesi olasılığının arttığını düşünüyorum.

​

Kısa vadede yıl sonu rallisine geçmesi iyi olabilir, ancak bunun ardından karanlık bir tablo oluşma olasılığı daha yüksek. Duruma göre, önümüzdeki yıl ABD olsun yerli piyasa olsun oldukça kasvetli olabilir.

Aşağıda bu yılın dolar/TL kuru günlük grafiği bulunmaktadır.

​

1300 TL'nin biraz altına kadar düşen Eylül sonundan itibaren sert bir şekilde yükselişe geçerek şu anda 1410 TL civarında direnç (ya da Merkez Bankası'nın kur savunması mı?) görüyor ve Samsung Electronics'in büyük ölçekli özsermaye alım açıklaması sayesinde hafif bir düşüş yaşıyor. Tersine KOSPI biraz toparlandı.

Aşağıda 22 yılının ikinci yarısından bugüne kadar daha geniş bir zaman dilimiyle gösterilen dolar/TL kurunun günlük seyri bulunmaktadır.

​

Görünürlük açısından işaretledim, ancak 23 yılının başından itibaren kademeli olarak yükselen bir bant aralığı (yükselen kanal) seyri izliyor.

​

Süre uzun olduğu için oldukça fazla sayıda iç dalgalanma oluşturdu. Bu kadar çok düğüm noktası varsa, kısa süre içinde kanalın seyrinin yukarı veya aşağı doğru çıkması beklenebilir.

​

Mevcut yerli şirket faaliyetlerini, Trump yönetiminin getireceği tahmin edilen korumacılık politikalarını ve yerli gayrimenkul piyasasının durumunu göz önünde bulundurarak, hangisinin olasılığı daha yüksek olduğunu düşünüyorsunuz?

​

Ve kısa süre önce bahsettiğim gibi, mevcut konumdan çok uzak olmayan bir yerde, 1450 TL civarında oldukça önemli bir anlam taşıyan bir kur seviyesi bulunuyor.

Geçmişte yaşanan küresel büyük buhran gibi ekonomik bir felaket tekrar yaşanacak mı, yoksa bu konudaki endişeler bir olay olarak mı kalacak ve her şey yolunda mı gidecek... Herkesin kendi düşüncesine bağlı.

​

Elbette en önemli şey, ‘eğer böyle bir şey olursa, sınırlı bir zarar olsa da çok büyük bir zarara uğramayacak mı?’ sorusudur.

​

Geçmişte yaşanan büyük buhran gibi olayların gerçekleşme olasılığı objektif olarak düşük bir ihtimal olsa bile... Son zamanlarda piyasa göstergelerinin gidişatına baktığımızda, beklenmedik bir şekilde kısa sürede bir darbeyle karşılaşabileceğimiz hissine kapılıyorum.

​

En azından minimum risk yönetimi konusunda bir düşünmeye başlama zamanı gelmiş olabilir.