"Track the Market"

ABD'nin Başlattığı Gümrük Vergisi Savaşının Özünde Gümrük Vergisi Geliri Değil, Geleceğin İşlerini Çalmak Mı Var?

  • Yazım Dili: Korece
  • Baz Ülke: Tüm Ülkelercountry-flag
  • Ekonomi

Oluşturulma: 2025-02-26

Oluşturulma: 2025-02-26 02:13

ABD'nin Başlattığı Gümrük Vergisi Savaşının Özünde Gümrük Vergisi Geliri Değil, Geleceğin İşlerini Çalmak Mı Var?

.

Haberlere göre, Apple, Trump yönetiminin gümrük baskılarının ağırlaşması nedeniyle önümüzdeki 4 yıl içinde ABD'de 500 milyar dolar yatırım yaparak ilgili araştırma ve fabrika tesislerini inşa etme kararı almış.

Apple, ABD'nin dev bir şirketi olmasının yanı sıra, ‘neo-liberalizm döneminde ABD dışında Çin iPhone fabrikaları gibi yurtdışında üretim tesisleri kurarak büyük faydalar sağlayan bir şirket’ olarak sembolik bir öneme sahip bir şirkettir.

Bu açıdan haberi değerlendirdim ve Trump'ın başlattığı ‘gümrük vergilerinden kaynaklanan ticaret savaşı’nın da Trump dönemini aşarak önümüzdeki on yıllar boyunca ABD hegemonyası açısından önemli görülmesi gerektiğini düşünüyorum.


ABD şirketlerinin yurtdışı üretim üslerindeki işleri ABD'ye geri döndürme girişimi olan ‘reshoreing’ (yeniden kıyıya alma) konusu, Obama yönetimi dönemlerinden beri on yıldan fazla bir süredir tartışılıyor.

Ancak, bazı teşvikler veya vergi indirimleri gibi ‘havuç’ yöntemleriyle reshoreing pek başarılı olamamıştır. Şimdi ise bunun ‘havuç yerine sopa’ya dönüştüğü görülüyor. Trump'ın başlattığı gümrük savaşı, ABD'nin gümrük gelirlerini amaçlamaktan ziyade, ‘üretim işlerinin yeniden kıyıya alınması’nı hedefliyor gibi görünüyor.

II. Dünya Savaşı'ndan sonra ABD, şu ankiyle benzer bir düzeyde GSYİH'ya göre kamu borç oranına ulaşmıştı.

Ancak, savaştan sonra ABD bu durumu aşarak 1980'lere kadar yaklaşık %120 olan kamu borç oranını %50'nin altına önemli ölçüde düşürmüştür.

ABD hükümetinin bütçe fazlasıyla kemer sıkma politikasıyla kamu borcunu azaltması değil, ‘kamu borcunun artış hızından daha yüksek bir GSYİH büyüme hızıyla’ başarılmıştır.

ABD'nin Başlattığı Gümrük Vergisi Savaşının Özünde Gümrük Vergisi Geliri Değil, Geleceğin İşlerini Çalmak Mı Var?

.

O halde, 1945 ile 1980 yılları arasındaki dönemde ABD'nin durumunu düşünmemiz gerekiyor.

Aşağıdaki grafiğe bakarsak, 1950'lerin başlarında ve ortalarında ABD'deki işgücünde hizmet sektörünün payı yaklaşık %60'ların ortalarındaydı. II. Dünya Savaşı sırasında ABD'deki askeri tesislerin (üretim) çalışması nedeniyle %55'e kadar düşmüştü.

Hizmet sektörünün payı sürekli artarak 2010'lara kadar yaklaşık %86'ya ulaştı ve o zamandan beri bu seviyede kaldı.

Bir bakıma, ‘hizmet sektörü bu orana ulaştığında maksimum doygunluk noktasına mı ulaşıyor?’ diye düşündürücü bir durum.

ABD'nin Başlattığı Gümrük Vergisi Savaşının Özünde Gümrük Vergisi Geliri Değil, Geleceğin İşlerini Çalmak Mı Var?

Toplam Toplam İstihdam (Tarım Dışı İstihdam) içinde Hizmet Sektörü Oranı

ABD'nin kamu borç oranını büyük ölçüde düşürdüğü ve büyümeyi sağladığı 1950-1980 yılları arasındaki dönemin başlıca özelliği, ‘kaliteli üretim işlerinin oranının şu andakinden oldukça yüksek olması’ ve ‘aşırı derecede ilerici vergi oranlarının olduğu bir dönem olması’ (sınırlı ekonomi ölçeğinde tüketim eğilimini en üst düzeye çıkarmak için çok yüksek ilerici vergi oranları)... gibi gözüküyor.

1980'lere kadar ‘Amerikan malı’ veya ‘made in USA’ denildiğinde hemen satın alınan bir dönemdi diyebiliriz.

Bu grafiklere bakıldığında, Amerikalılar geçmişte ABD'nin ‘büyük olduğu(?)’ dönemler gibi ABD içinde kaliteli üretim işleri çekmek istiyor olabilirler.

Son zamanlarda ABD'deki hizmet sektörü işlerinin bu kadar artmasının nedeni, düşük maliyetli iş arayışıyla üretim işlerinin ABD dışına sürekli taşınması ve aynı zamanda ülke içinde hizmet sektörü işlerinin ağırlıklı olarak artmasıdır.

O halde, hizmet sektörü işlerinin oranını azaltmak için hizmet sektörü işlerini azaltmak yerine üretim işlerini artırmak isteyeceklerdir.

Şu anda oldukça doymuş gibi görünen(?) ABD hizmet sektörü işlerinin de büyümesi için üretim işlerine ihtiyaç duyulabilir. Örneğin, Suwon bölgesindeki hizmet sektörünün canlanması için Suwon'daki Samsung Electronics gibi üretim şirketlerinin iyi para kazanması ve bu şirketlerin çalışanlarının yakındaki ticari bölgelerde iyi para harcaması gerekir.

Hizmet sektörü aynı bölgede dönen paranın sürekli dönmesidir, ancak yeni bir üretim sektörü girdiğinde yeni para giriş yapar ve durgun görünen hizmet sektörü daha da büyüyebilir.

(Yukarıda görülen ABD hizmet sektörü işlerinin artışı, ‘sınırlı üretim sektörü altyapısıyla’ bu seviyenin bir sınır olup olmadığı ve hizmet sektörü işlerini artırmak için yeni üretim işleri çekilmesi gerektiği şeklinde algılanmış olabilir.)

Örneğin, StarCraft'taki Protoss ırkında Foto-Top (hizmet sektörü) inşa etmek için öncelikle Pylon (üretim sektörü) gibi bir yapı inşa edilmelidir ve bir Pylon'un yakınlarına birden fazla Top inşa edilebilir, ancak bunun bir sınırı vardır ve Top'ları daha geniş bir alana yaymak için bir başka Pylon gerekir..;

ABD'nin Başlattığı Gümrük Vergisi Savaşının Özünde Gümrük Vergisi Geliri Değil, Geleceğin İşlerini Çalmak Mı Var?

Günümüzde Trump'ın ayrım gözetmeyen gümrük vergisi uygulamaları büyük bir küresel ekonomik krize yol açabilir ve geçmişte de benzer örnekler yaşanmıştır, bu nedenle ‘sadece tehdit edip bırakacak’ görüşü yaygındır.

Ancak, ‘Trump dönemini aşarak önümüzdeki on yıllar boyunca ABD'deki üretim işlerini artırmak’ ABD'nin stratejisi ise farklı bir şekilde değerlendirilebilir.

%50'nin üzerindeki yüksek gümrük vergilerinin, Trump dönemiyle sınırlı kalmayıp daha uzun süre devam edebileceği (belki de AB, Çin vb. ülkelerle gümrük vergisi karşılıklılık savaşına yol açsa bile) düşünülürse, ABD'ye ihracat yapan şirketler hesap kitap yapmaya başlayacaktır.

‘Şu anki gibi kendi ülkemizde veya diğer düşük işçilik maliyetli ülkelerde fabrikaları sürdürmek mi daha iyi, yoksa ABD'ye olan ihracat miktarı kadar ABD'de doğrudan fabrika kurmak mı daha iyi..’

ABD dışındaki şirketler olsun, ABD dışına fabrika kuran ABD şirketleri (Apple vb.) olsun, bunun bir önemi yok.

Her halükarda büyük bir borç ve baloncuk temizliğinden geçilmesi gereken tarihi bir dönemse, bunu bir seferde temizlemek ve çok büyük bir gerçek tehdit oluşturarak belirli miktarda üretim işini geri getirmek mümkünse, hegemonya sahibi ABD için önümüzdeki on yılları göz önünde bulundurarak denenmeye değer bir strateji değil mi?

Eğer bu gümrük vergisi tehditleri çok yüksek düzeyde artarsa ve şirketlerin üretim işlerinin ABD'ye kalıcı olarak taşınması gibi görünüyorsa, örneğin AB gibi ülkeler, ABD ile tekrarlayan gümrük vergisi karşılıklılık savaşının tehlikeli olduğunu bilse bile ‘mecburen’ gümrük vergisi savaşına katılmak zorunda kalabilir.

Bu nedenle, ‘iş’ uzun vadede ilgili bölgenin ekonomisi için çok ve en önemli faktördür. Ve işler ‘politik olarak’ çok hassas bir konudur. Daha fazla gümrük vergisi ödemek birkaç yıl içinde değişebilir, ancak işler Trump dönemini aşarak en az on yıllarca veya on yıllarca kaybedilebilecek bölgesel ekonominin uzun vadeli temel gücünü belirleyen bir unsurdur.

Bu nedenle, Trump yönetiminin liderliğindeki ABD, birçok ABD dışı şirketin ABD'de fabrika kurmayı ciddi olarak düşüneceği bir gümrük savaşı başlatırsa, bunun geçmişte küresel ekonomik büyük buhran gibi krizlerin nedenlerinden biri olduğunu bilmelerine rağmen, AB ve Çin gibi ülkelerin ‘gümrük vergisi karşılıklılığı’ ile karşılık vereceğini tahmin ediyorum.

Muhtemelen, ‘Trump çizgiyi aşarsa’ ABD ile belirli bir düzeyde rekabet edebilecek büyüklükte ülke veya ekonomik bloklarının liderlerinin de ‘politik olarak kaçınılmaz bir seçim’ yapacaklarıdır.

AB veya Çin gibi ABD dışındaki büyük ekonomik bloklar, ABD'nin hükümeti veya politikaları değiştiğinde kısa vadeli zararlara (soyulma) yol açan ‘gümrük vergileri veya ihracat düşüşleri’ için karşılık vermezken, uzun vadeli ekonomik zarara yol açabilecek ‘iş kaybını’ da gerçekten görmezden gelebilecekler mi? Bu durumun önümüzdeki küresel gelişmeleri belirleyecek bir çizgi olacağını düşünüyorum.

Yorum yapılamayan bir gönderi.